Một nghiên cứu quốc tế do các nhà nghiên cứu từ Đại học Công nghệ Chalmers, Thụy Điển dẫn đầu, cho thấy một phương pháp mới chưa được thử nghiệm trước đây có thể dễ dàng tìm ra nhiều loại ung thư mới hình thành cùng một lúc—bao gồm cả những loại ung thư khó phát hiện bằng các phương pháp so sánh.
Ung thưlà một trong những căn bệnh nguy hiểm nhất thế giới và càng khó chữa khỏi khi phát hiện ở giai đoạn muộn. Khi ung thư được phát hiện ở giai đoạn đầu, tỷ lệ sống sót tăng lên đáng kể, nhưng ngày nay chỉ có một số loại ung thư được sàng lọc.
Tìm kiếm các phương pháp hiệu quả để phát hiện sớm nhiều loại ung thư cùng lúc (MCED), là một lĩnh vực nghiên cứu mới nổi.
Các xét nghiệm sàng lọc đã được thiết lập ngày nay là loạiung thưcụ thể, có nghĩa là bệnh nhân cần được xét nghiệm riêng cho từng loại ung thư. Các xét nghiệm MCED mới nổi đang được phát triển thường dựa trên di truyền học, ví dụ như đo các đoạn ADN từ các khối u lưu thông trong máu. Nhưng các phương pháp dựa trên ADN chỉ có thể phát hiện một số loại ung thư và có khả năng hạn chế trong việc tìm thấy khối u ở giai đoạn sớm nhất, được gọi là giai đoạn I.
Phương pháp mới dựa trên sự trao đổi chất của con người
Giờ đây, các nhà nghiên cứu từ Chalmers đã phát triển một phương pháp mới để phát hiện sớm đa ung thư dựa trên sự trao đổi chất của con người.
Các kết quả đã được công bố trên tạp chí khoa học PNAS , mở ra những cơ hội mới để sàng lọc ung thư rẻ hơn và hiệu quả hơn. Trong một nghiên cứu với tổng số 1.260 người tham gia, các nhà nghiên cứu lần đầu tiên phát hiện ra rằng, phương pháp mới có thể phát hiện tất cả 14 loại ung thư đã được thử nghiệm. Tiếp theo, họ chỉ ra rằng, có thể phát hiện gấp đôi số ca ung thư giai đoạn I ở những người khỏe mạnh không có triệu chứng bằng phương pháp mới so với các xét nghiệm MCED dựa trên ADN mới nổi.
Các tác giả nghiên cứu viết: “Đây là một phương pháp chưa được khám phá trước đây và nhờ thực tế là chúng tôi đã có thể thử nghiệm nó trên một lượng lớn người dân, chúng tôi có thể chứng minh rằng nó có hiệu quả trong việc tìm ra nhiều loại ung thư giai đoạn I hơn và nhiều loại ung thư hơn. Tìm ra các loại ung thư không được sàng lọc ngày nay và không thể tìm thấy bằng các xét nghiệm MCED dựa trên ADN, chẳng hạn như khối u não và ung thư thận”.
Các bài kiểm tra rẻ hơn và thực tế hơn
Phương pháp này dựa trên khám phá của Tiến sĩ Francesco Gatto và Giáo sư Jens Nielsen tại Chalmers gần mười năm trước: cái gọi là glycosaminoglycans—một loại đường đóng vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi chất của chúng ta—là dấu ấn sinh học tuyệt vời để phát hiện ung thư một cách không xâm lấn.
Các nhà nghiên cứu đã phát triển một phương pháp trong đó các thuật toán được sử dụng để tìm ra những thay đổi cho thấy ung thư trong glycosaminoglycan. Phương pháp này sử dụng một lượng máu hoặc nước tiểu tương đối nhỏ, khiến chúng trở nên thiết thực hơn và rẻ hơn khi sử dụng.
Francesco Gatto nói: “Thực tế là phương pháp này tương đối đơn giản có nghĩa là chi phí sẽ thấp đáng kể, cuối cùng sẽ cho phép nhiều người hơn có thể tiếp cận và làm bài kiểm tra”.
Bước quan trọng hướng tới các xét nghiệm đa ung thư hiệu quả
Trong bước tiếp theo, các nhà nghiên cứu hy vọng có thể tiến hành một nghiên cứu với nhiều người tham gia hơn nữa để phát triển hơn nữa và xác nhận tiềm năng sử dụng sàng lọc của phương pháp.
Francesco Gatto nói: “Đây là một nghiên cứu mang tính đột phá cho chúng ta hy vọng rằng một ngày nào đó xã hội sẽ có thể tạo ra các chương trình sàng lọc có thể phát hiện sớm tất cả các loại ung thư.”
“Để có thể phát hiện sớm nhiều trường hợpung thưhơn, chúng tôi biết rằng cần có các công cụ mới. Những kết quả này rất hứa hẹn vì độ nhạy cao hơn đã được chứng minh đối với nhiều loại ung thư hơn ở giai đoạn I, sử dụng công nghệ tiết kiệm chi phí và dễ tiếp cận,” Tiến sĩ Eric Jonasch, MD, Giáo sư tại Trung tâm Ung thư MD Anderson của Đại học Texas, Mỹ và là đồng tác giả của nghiên cứu cho biết.
Bài báo “Phát hiện sớm ung thư đa năng không xâm lấn sử dụng glycosaminoglycans” của các nhà nghiên cứu đã được đăng trên tạp chí khoa học Proceedings of the National Academy of Science ( PNAS ).
Các nhà nghiên cứu đã chọn thử nghiệm 14 loại ung thư khác nhau, đại diện cho phần lớn các bệnh ung thư mới được chẩn đoán và tất cả 14 loại đều có thể được phát hiện bằng phương pháp mới. 1.260 người tham gia nghiên cứu, cả những người khỏe mạnh và đã được chẩn đoán mắc bệnh ung thư trước đó. Với phương pháp phát hiện sớm đa ung thư (MCED) mới này, có thể phát hiện gấp đôi số trường hợp ung thư ở giai đoạn sớm nhất (giai đoạn I) ở những người khỏe mạnh không có triệu chứng so với các xét nghiệm MCED dựa trên ADN khác đang được phát triển.
Theo: Báo Quảng Ninh
